نگاهی به چند فیلم با مضمون فرمانده چه گوارا..

زندگی و مرگ ارنستو چه گوارا نه تنها در دهه های پیشین همواره بخشی از موضوعات محبوب در رسانه ها ‏بوده است، بلکه به نظر می رسد نزدیک به نیم قرن پس از مرگ این اسطوره و شمایل ابدی انقلاب از ارزش و ‏اهمیت آن کاسته نشده و همچنان کتاب ها، فیلم ها، مستندها، عکس ها و حتی تی شرت های او با استقبال فراوان ‏روبروست.‏

در این میان فیلمسازان بسیاری از دیدگاه های متفاوتی به زندگی او پرداخته اند، شمار مستندهای تلویزیونی که در ‏باره وی ساخته شده احتمالا نه تنها از هر شخصیت معاصر دیگری بلکه از مسیح هم بیشتر است. در اینجا نگاهی ‏می اندازیم به برخی از فیلم ها و مستندهای مشهور تر در باره چه گوارا.‏

خاطرات موتورسیکلت‎‎

ساخته والتر سلس (۲۰۰۴)، از روی کتاب پرفروشی به همین عنوان نوشته چه گوارا در باره خاطرات سفر یک ‏ساله ش به دور آمریکای لاتین ساخته شد. این کتاب در سال ۲۰۰۳ توسط نیویورک تایمز پرفروش ترین کتاب ‏سال شناخته شد و دیدگاه چه گوارای ۲۳ ساله در باره آمریکای لاتین را از خلال خاطراتش بیان می کند.‏

فیلم همچنین از کتاب همسفر چه گوارا در این سفر یعنی آلبرتو گراندو نیز بهره گرفته است، نقش گراندو را در ‏فیلم را یکی از نواده های خانواده مادری چه گوارا بازی کرده است و این هفتمین و تاکنون مشهورترین ساخته ‏کارگردان برزیلی در جشنواره کن ۲۰۰۴ خوش درخشید.‏
‏ ‏
فیلم محصول مشترک هفت کشور آرژانتین، ایالات متحده، بریتانیا، آلمان، شیلی، پرو و فرانسه بود و با استقبال ‏خوب منتقدان روبرو شد و سه جایزه از جشنواره کن نصیب خود ساخت، فیلم همچنین نامزد نخل طلایی جشنواره ‏بود.‏
به علاوه جایزه اسکار بهترین موسیقی متن را نیز دریافت کرد، خوزه ریورا فیلمنامه نویس خاطرات ‏موتورسیکلت همچنین نامزد اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی بود.‏
‏ در همان سال نامزد هفت جایزه بفتا بود که به دو جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان و بهترین موسیقی دست ‏یافت،

‎‎چه (قسمت اول و دوم)‏‎ ‎
استیون سودربرگ در سال ۲۰۰۴ پروژه ساخت فیلمی در باره بخشی از زندگی چه گوارا را آغاز کرد، وی ‏چهارده ماه را برای تحقیق و پیش تولید صرف کرد و سرانجام فیلم در دو نسخه در سال ۲۰۰۸ آماده شد که ‏قسمت اول و دوم در دو سانس مجزا از هفته آینده در سراسر آمریکا اکران خواهد شد.‏

فیلم از ملاقات کاسترو و چه گوارا در مکزیکو سیتی آغاز می شود و در قسمت اول تا پیروزی درخشان وی در ‏تسخیر شهر سانتاکلارا و حرکت وی و ارتش چریکهای تحت رهبریش به سمت هاوانا ادامه می یابد.‏
در قسمت دوم پیروزی بر رژیم باتیستا و عزیمت وی به کنگو و سپس بولیوی و جان باختن ش در آنجا محور ‏اصلی فیلم است.‏
فیلم براساس فیلمنامه پیترباوخمن براساس خاطرات ارنستو چه گوارا ساخته شده و بنیکیو دل تورو در آن در نقش ‏چه گوارا ظاهر شده است.‏
چه نخستین بار در جشنواره کن در دو سانس متوالی به نمایش درآمد که دل تورو در آن برنده جایزه بهترین ‏بازیگر مرد شد. وی می گوید بازی در این نقش محتاج شخصیتی روشنفکرانه و در عین حال آکشن بود همانند که ‏گریگوری پک و استیو مک کوئین را بخواهیم با هم ترکیب کنیم.‏

فیلم با بودجه ای غیرآمریکایی ساخته شده و سودربرگ می گوید از همین روست که فیلم همزمان با اکران عمومی ‏در سینماهای آمریکا با دو کیفیت دیجیتال و معمولی در شبکه های کابلی از طریق درخواست فیلم در دسترس قرار ‏گرفته است با این حال بخش مهمی از هزینه تولید فیلم از طریق پیش فروش آن تامین شده است.‏
چه در نوامبر ۲۰۰۸ در آرژانتین به نمایش درآمد و برای نخستین بار در تاریخ این کشور خیابانهای بوینس آیرس ‏به خاطر نمایش این فیلم شاهد ترافیک سنگین و صف های چند کیلومتری در برابر گیشه های سالن ها بود.‏

دل تورو که در کودکی آموخته بود چه گوارا یک خرابکار بوده است در جوانی چه را کشف کرده بود و در نمایش ‏افتتاحیه فیلم در فرانسه گفت: اگر او هم جای چه در دهه شصت بود دست به اسلحه می برد، آرمانی که چه برای ‏آن مبارزه می کرد امروز هم پیش روی ماست.‏
چه در یک اکران اختصاصی در ششم دسامبر در هاوانا به نمایش درآمد و در جریان جشنواره فیلم آمریکای لاتین ‏با استقبال فراوان روبرو شد، فیلمبرداری صحنه های مربوط به کوبا در اسپانیا و بولیوی صورت گرفته است ‏زیرا کوبا بیش از ۴۵ سال است که تحت تحریم همه جانبه آمریکا قرار دارد.‏
در حالی که برخی از منتقدان معتقدند که قسمت دوم فیلم از قسمت اول فیلم بهتر از آب درآمده، نقدهای متفاوتی در ‏باره فیلم در رسانه ها مطرح شده است با این حال به اعتقاد بسیاری چهره انسانی، آرمان گرا و اخلاق گرایانه چه ‏گوارا در این فیلم به خوبی نشان داده شده است.‏

‎‎چه (۱۹۶۹)‏‎ ‎
اولین فیلم هالیوودی در باره چه، کمتر از دو سال پس از قتل چه در عملیات تحت رهبری سی آی ا به نمایش ‏درآمد، در این فیلم عمرشریف در نقش چه گوارا ظاهر شد و ریچارد فلیشر با استفاده از محبوبیت این شخصیت ‏در پی جذب تماشاگران برآمد. جک پالانس نیز در نقش کاسترو ظاهر شد. فیلم بی بو و خاصیتی که فقط برای ‏پیروی از مد روز ساخته شده بود و در ایران زمان شاه به فیلم انقلابی شهره شده بود!‏

‎‎فیدل (۲۰۰۲)‏‎ ‎
مینی سری تلویزیونی در باره انقلاب کوبا و فیدل کاسترو که در بخش هایی از آن به چه گوارا و نقش او در ‏پیروزی و تئوریزه کردن انقلاب پرداخته می شود. دیوید اتوود کارگردان این مجموعه سابقه طولانی در ساخت ‏مینی سری دارد.‏

‎‎پیروزی از آن ماست (۱۹۹۷)‏‎ ‎
ساخته خوان کارلوس دسانزو، کارگردان آرژانتینی دکودرامایی در باره چه گوارا است که نگاهی حماسی به ‏زندگی وی دارد.‏

‎‎مرگ یک رفیق (۲۰۰۷)‏‎ ‎
ساخته خولیو کوینتانا هجویه ای کمدی ست که بخشی از آن در باره روابط فیدل و چه است که در آن فیدل جوان ‏عاشق آمریکاست و در آرزوی ستاره سینما شدن است.‏

‎‎داستان واقعی چه گوارا (۲۰۰۷)‏‎ ‎
ساخته ماریا وی بری، یکی از آخرین مستندهای تلویزیونی در باره این شخصیت است.‏
در باره چه گوارا، مستندها، فیلم های تلویزیونی و فیلم های سینمایی زیادی به زبان های مختلف به ویژه اسپانیایی ‏و پرتغالی ساخته شده است و همچنین از کاراکتر وی به عنوان یک شمایل محبوب در بسیاری از فیلم های دیگر ‏استفاده شده است. ‏

اما به نظر می رسد که چهار دهه پس از مرگ وی، همچنان حرفها و دیدگاه های تازه ای در باره این انقلابی ابدی ‏وجود دارد و سینما و رسانه ها هرگز او را فراموش نکرده اند.‏